Manisa ve ilçelerinin tarihi
Batı Anadolu’da Spil Dağı
ile Gediz Nehri arasında bulunan Manisa, Ege
bölgesinin önemli kentlerinden biridir. Değişik kaynaklara
göre Manisa tarihi M.Ö 3000 yıllarına kadar inmektedir.
TANTALİS, SİPYLOS MAGNESİA gibi adlarla
anılan yerleşimlere sahne
olmuştur. Yörede çıkan buluntu ve yazılı
kaynaklardan Manisa ve çevresinde HİTİT, AKA,
FRİGYA, LİDYA, HELLEN, ROMA ve
BİZANS Uygarlıklarının Yaşadığı bilinmektedir
Geçmişte hayli önemli kentler olduğu bilinen AKHİSAR
THYATERİA -SALİHLİ-SARDES, ALAŞEHİR-PHİLADELPHİA ve Manisa merkezde bulunan
SANDIKKALE-MAGNESİA ve Yuntdağı Köseler köyü sınırları içindeki AİGAİ
bunlardan bazılarıdır.
Bizans döneminin önemli piskopusluk merkezlerinden biri
olan Manisa 1313 yılında Saruhanoğulları tarafından Bizanslılardan alınmış ve
Magnesia olan adı Manisa olarak değiştirilerek Saruhanbeyliğinin merkezi olmuştur.
Sandıkkale eteklerinde bulunan;ULU CAMİİ ve
KÜLLİYESİ,MEVLEVİHANE ve SARUHANBEY TÜRBESİ Beylikler döneminin günümüze kadar
ulaşabilen eserleridir. Yaklaşık 90 yıl Saruhanoğullarının egemenliğinde kalan
Manisa ,HIZIR ŞAH döneminde Osmanlı yönetimine geçmiştir. Bu dönemde sosyal ve
ekonomik yaşantısı daha düzenli hale gelen kent Osmanlı şehzadelerinin
yetiştirildiği yerlerden biri olmuştur.
1437-1595 yılları arasında ll.Murat,Fatih Sultan
Mehmet,Kanuni Sultan Süleyman,lll.Mehmet ve lll.Murat Manisada şehzadelik
yapmışlardır. Şehzade ve ailelerin Manisa’da kaldıkları dönemlerde kent önemli
ölçüde imar görmüş, eğitim, kültür, sanat ve ekonomik yönden önemli gelişmeler
olmuştur. Bu gelişmeler nüfus artışı ve şehirleşmeyi de beraberinde getirerek
Manisa’nın 16.yüzyılda sosyal ve idari açıdan önemli bir merkez haline
getirmiştir.
Manisa, 27 Mayıs 1919-8 Eylül 1923 tarihleri arasında
Yunan işgali altında kalmıştır.8 Eylül 1923 tarihinde işgalden kurtarılan Manisa
Cumhuriyet döneminde de gelişmesini sürdürmüştür. Tarımda modernizasyona kısa
sürede geçilmesi ile ürün çeşitlerinin ve verimliğin artırılması, Soma Termik ve
Demirköprü Hidroelektrik santrallerinin yapılması,ulaşımın gelişmesi,Organize
Sanayi ve küçük sanayi bölgelerinin hizmete girmesi ile Manisa’nın sanayi,ticari ve
tarımsal önemi artmış olup Celal Bayar Üniversitesi' nin kurulması ile Eğitim ve
Kültür alanında da önemli gelişmeler kaydedilmiştir.
Genel hatları ile Manisa
tarihi:
.......... 1.Antik
çağlarda Lidya (Lydia) bölgesi
..........a) Lidya (Lydia) krallığı dönemi
..........b) Antik çağda Manisa ( Magnesia)
2.Anadolu Selçuklu dönemi
3.Saruhanoğulları dönemi
4.Osmanlı dönemi
5.Kurtuluş savaşında Manisa
6.Türkiye Cumhuriyeti dönemi
.................a)Antik
çağlarda Lidya bölgesi : Antik çağlarda bölgeye Lydia adı
verilmekte idi. Lydia’lıların bu bölgeye hanği tarihte geldikleri bilinmemekle
beraber, M.Ö 1200 yıllarında frigya’lılar ile aynı dönemde geldikleri
düşünülmektedir. Lydia’lılar bu bölgeden M.Ö 546 yılına kadar hüküm
sürmüşlerdir. Lydia’lılara ait yazı örnekleri ve okunmuş kitabelerinden bir
kısmı bugün Manisa müzesinde bulunmaktadır. Lydia’lılar tarihte ilk kez para basan
veya paraya devlet güvencesi veren kavimdir.
Bugün itibarı ile Salihli ve Gölmarmara
ilçeleri arasında bintepeler olarak bilinen yüzden fazla irili ufaklık tümülüs
Lydia krallarının ve soylularının anıt mezarlarıdır.
.................b) Antik
çağda Manisa : Antik dönemde Lidya bölgesinin ( Lydia) batı
sınırını oluşturan (Mağnesia ad Sipylum) olarak isimlendirilen günümüz
Manisa’sında ilk yerleşim, yerlikaya’da oluşmuş olup bu bölgede henüz bilimsel
ve arkeolojik kazı ve araştırmalar yapılmamıştır. Bilgiler mitolojik anlatımlara
antik yazarları ve gezginlerin verdiği bilgiye dayanmaktadır. Bu şekilde Manisa’nın
daha önceleri de” tantalis “ olarak adlandırıldığını görüyoruz. Daha
sonraları Manisa’nın Pers, Hellen ve Diodoklar, döneminde Manisa’daki yapılaşma
hakkında günümüze ulaşan bilgiler yoktur.
Doğu Roma İmparatorluğu döneminde Manisa
Bizans Devleti içinde yeralmıştır. 7. yüzyılın başlarında Sansali’lerin ve
aynı yüzyılın ortaları ile halife Muaviye’nin bu bölgeye akınlar yapmışlardır.
Latinlerin 1204 yılında İstanbul’u işgal etmesi ile Bizans yönetimi İznik’te
yeni bir imparatorluk merkezi kurmuş ne Manisa’yı da bu merkeze bağlamıştır.
İznik İmparatoru 111. Loannes Ducas
Vatatzes zamanın çoğunu Manisa’da geçirmiş ve 1254 yılında Manisa’da olmuş ve
buraya gömülmüştür. Mezarının yeri halen belirlenemiştir.
2.ANADOLU SELÇUKLU DÖNEMİ
1075 yılında Anadolu Selçuklu
hükümdarlarından Kutalmışoğlu Süleyman Şahın İznik’i alarak kendine başkent
yapmasından sonra Manisa ve çevresindeki bazı kale ve şehirleri fethetmelerine rağmen
o tarihte surlarla çevrili Manisa’yı alamamışlardır.
Devam etmek için tıklayınız ==>
|
